Ik heb geoefend op mijn Game Boy

Vorige week maandag zond Veronica de laatste aflevering van het programma Veronica Poker uit. Hierin leerden zes bekende Nederlanders de fijne kneepjes van het spel poker, om uiteindelijk te bepalen wie de beste was in een alles beslissende finale. De winnaar van deze finale zou zijn geluk mogen beproeven op een groot pokertoernooi in Las Vegas. De uiteindelijke winnares was zangeres Ellen ten Damme, en dus begaf zij zich naar Las Vegas om Nederland te vertegenwoordigen naast bekende Nederlandse pokeraars als Marcel Luske en Rob Hollink.

Allemaal leuk en aardig natuurlijk, maar Ellen had eigenlijk nog maar weinig echte ervaring en spreidde een nogal pessimistische houding ten toon. Gelukkig had zij een nog een acht uur durende vliegreis voor de boeg, waarin zij eens even flink zou gaan oefenen. Hier komt dan het raakvlak met games, want Ellen verklaarde trots dat zij had geoefend op haar Game Boy. ‘Mooi,’ hoor ik je al denken, ‘blijkbaar is het fenomeen gamen ook onder bekende Nederlanders algemeen geaccepteerd.’ Om aan te tonen dat dit niet zo is, heb ik hieronder een afbeelding geplaatst van de Game Boy waarop Ellen ten Damme het pokerspel heeft geoefend.

Jawel, een stijlvolle witte PSP. Ik hoor uit verschillende uithoeken van de gamewereld wel eens geluiden dat gamen nu eindelijk een sociaal geaccepteerd fenomeen is. Niet langer is het een bezigheid voor bebrilde nerds en levenloze rukkers, iedereen doet het. Ik neem aan dat men het in dit geval op dezelfde manier over gamen heeft, als wanneer mannen over het kijken van soaps praten. Dat wil zeggen ‘Ik doe het wel, maar ik neem het natuurlijk niet serieus.’

Want het verschil tussen een Game Boy en een PSP niet kennen als je er zelf op speelt, is naar mijn mening wel erg triest. Het is ook typerend voor de manier waarop veel ‘jongere ouderen’ tegen videogames aankijken; het is best leuk, maar ook nog een beetje infantiel. Het verschil tussen ‘een Nintendo’ en een ‘Pleesteesjun’, wie let daar nou op? Dat is toch allemaal hetzelfde.

Nog zoiets; sinds een half jaartje volg ik aan de Universiteit van Amsterdam de opleiding Media & Cultuur. Daar kan men onder andere kiezen voor de stroming nieuwe media, die ontwikkelingen bestudeert als internet, mobiele telefoons en ook games. Het fenomeen is dus ook al doorgedrongen tot de bebaarde intellectuelen van de universiteiten, iets wat ik uiteraard toejuich. Nou moet ik de stereotyperende passage in de voorgaande zin wel corrigeren, want de onderzoekers bij de richting nieuwe media zijn veelal frisse jonge mensen, maar soms krijg ik wel eens de indruk dat ze de relatie tussen zichzelf en games nog steeds zien als een hiërarchische: zijzelf bovenaan en de games ergens onderin.

Het voorgaande uit zich vooral in de voorbeelden die deze gamewetenschappers aanhalen in hun onderzoeken. Je verwacht natuurlijk dat klassiekers als Zelda, Metroid, Sonic en Metal Gear de revue regelmatig passeren, alsmede een aantal minder bekende maar toch noemenswaardige games als bijvoorbeeld een Skies of Arcadia Legends of Ico. Niets is minder waar, want de gemiddelde wetenschappers verzuimt in zijn artikelen iets anders te noemen dan shooters als Counter-Strike en Half-Life of uitgemolken games als The Sims. Met enig geluk komt Mario aan de orde, maar meestal blijft dit beperkt tot artikelen met als titel ‘de geschiedenis van videogames’.
Gelukkig weten ze het bij televisiestudies beter, want in het boek Inleiding televisiestudies wordt verwezen naar een ander boek, volgens de auteurs genaamd From Barbie to Mortal Combat: Gender and computer games. Het is natuurlijk fijn dat hier aandacht wordt besteed aan deze klassieker binnen de vechtspellen, alleen is het jammer dat Mortal Kombat nog steeds met een K geschreven dient te worden.

Ik wil hier natuurlijk niet iedereen over één kam scheren. Er zijn legio wetenschappers die heel goed weten waar ze het over hebben, en ook bij Veronica zullen er vast wel mensen zijn die een Nintendo DS van een PSP kunnen onderscheiden. Maar als je een onderzoek doet en je kan niets anders noemen dan een opzichtige keuze als Counter-Strike of een willekeurig spelletje dat je onwetende kleine broertje vroeger op de computer speelde, doe dan niet alsof je uit ervaring spreekt. Veronica mag dan wel de zender zijn waarop vroeger het programma Gammo uitgezonden werd, de mannen in de montageruimte hebben blijkbaar een wat minder grote parate kennis van games.

Ik ga hier ook niet opperen dat iedereen verstand van games zou moeten hebben, het is ieders goed recht om gamen als een infantiele bezigheid te zien. Maar als je dan toch claimt dat je het fenomeen serieus neemt, of als je het aan de orde stelt in een programma waar tienduizenden, misschien wel honderdduizenden mensen naar kijken, zorg dan in godsnaam dat je weet waar je het over hebt. Een klein beetje research heeft nog nooit iemand kwaad gedaan, en een uurtje per dag gamen is echt niet funest voor je sociale leven. Of laat het gewoon weg uit je programma, want wat interesseert ons het nou of Ellen ten Damme geoefend heeft op haar ‘Game Boy’? Mij in ieder geval niets, en zeker niet als achteraf blijkt dat in de hele aflevering geen enkel potje poker, zelfs geen enkele ronde van een spel, in zijn geheel uitgezonden wordt.

Dus mocht je ooit nog een keer gamewetenschapper aan een universiteit worden, of programmamaker bij Veronica, zorg dan dat je weet waar je het over hebt. Sterker nog, waar je ook over schrijft, je moet altijd weten waar je het over hebt. Doe je huiswerk, of schrijf niet. Want een PSP een Game Boy noemen, is als zeggen dat Mohammed de belangrijkste profeet van het christendom is; heiligschennis.