Boekrecensie: Ask Iwata

Het is inmiddels zes jaar geleden dat Satoru Iwata, de legendarische president van Nintendo, overleed. In april verscheen eindelijk een boek wat je een beetje als zijn biografie kunt beschouwen: Ask Iwata: Words of Wisdom from Satoru Iwata. Vernoemd naar zijn langdurige interviewrubriek Iwata Asks, waarin hij ontwikkelaars interviewde over het maken van games. Een betere titel hadden ze niet kunnen kiezen. Ik neem je mee naar mijn boekrecensie van Ask Iwata.

Zelf had ik altijd al ongelofelijk veel respect voor Satoru Iwata. Als president, maar ook als programmeur. Het verhaal van zijn betrokkenheid met Pokémon Gold & Silver is me bijvoorbeeld altijd bijgebleven. Het lukte Game Freak maar niet om Johto en Kanto op één cartridge te zetten, maar met zijn leiderschap kregen ze het voor elkaar. Daarnaast was het Iwata die in zijn vrije tijd, als president van HAL Laboratory (Kirby), samen met Masahiro Sakurai het prototype bouwde (link: archief N1ntendo) voor wat later Super Smash Bros. voor de Nintendo 64 zou worden.

Maar laat ik eerst even een stapje terug nemen, want misschien ken je Iwata wel helemaal niet. Satoru Iwata was van 2002 tot 2015 de president van Nintendo. Een positie die hij overnam van de legendarische Hiroshi Yamauchi, toen hij nog maar 41 was. Onder zijn bewind kroop Nintendo naar hun grootste hoogtepunt: de Wii en Nintendo DS. Hij maakte het bedrijf, dat altijd toch vrij zakelijk en stil was, een stukje toegankelijker, opener. Dit bleek bijvoorbeeld uit de toegankelijke natuur van de Wii, maar ook door het opzetten van de Nintendo Direct in 2012; wat hem een mogelijkheid gaf om direct met fans te communiceren.

In het hoofd van Iwata

Het is echt heel bijzonder om een boek als ‘Ask Iwata’ te lezen. Niet vaak krijgen wij als gamers of journalisten de kans om écht in het hoofd van een spelontwikkelaar te kruipen. Hij vertelt over zijn tijd bij Nintendo, maar je komt er ook achter hoe zijn liefde voor games en programmeren is ontstaan en hoe dat uiteindelijk voor zijn functie als directeur bij HAL Laboratory zorgde (de makers van Kirby en Super Smash Bros). Het boek is helemaal in het Engels, maar als je een game als Breath of the Wild begrijpt – dan is het goed te lezen. Het bijzondere is dat het voornamelijk van het perspectief van Iwata is geschreven, alsof je letterlijk een kijkje in zijn hoofd krijgt. Hoe hij is als programmeur, maar ook als president en – vooral – als persoon.

Je leert Iwata kennen als ingetogen en sociaal, maar ook gedreven en eigenwijs. Je merkt helemaal hoe iets als de Wii of de Nintendo Direct mede mogelijk gemaakt kon worden door zijn brein. Hij was een echt mensenmens, zelfs als president. Hij vertelt bijvoorbeeld hoe belangrijk hij het vond om met zijn werknemers te praten. Elke week maakte hij tijd vrij om een half uur tot een uur met ze te praten, over hun trotseringen en hetgeen waar ze tegenaan liepen. Hier haalde hij altijd veel uit voor zijn eigen werk. Hij streefde er altijd naar om iedereen blij te zien. Zoals Miyamoto in het boek opmerkte – misschien soms wel wat te veel. Maar aan de andere kant was hij ook vastberaden: we hebben bijvoorbeeld aan de doortastendheid van Iwata het unieke afstandsbediening-design van de Wii Remote te danken.

Sowieso zit het boek vol kleine, leuke Nintendo-geheimpjes die ik voor het eerst hoorde. Zo kom je erachter wie de daadwerkelijke bedenker van de Nintendo DS is en wordt het belang van die gekke “vergeet je niet een pauze te nemen?”-functie op de Wii uitgelegd. Het verhaal over dat Super Smash Bros.-prototype? Die zit er ook in.

Earthbound

Het meest illustere voorbeeld is misschien wel van zijn betrokkenheid bij Earthbound. Op een gegeven moment zat die ontwikkeling helemaal in wat ze noemen development hell.  Uiteindelijk vlogen ze “die wonderprogrammeur” van HAL Laboratory om het verhaal recht te breien, Satoru Iwata. Ik ga je de precieze bewoordingen niet spoilen, maar een jaar later werd de game alsnog uitgebracht – beter dan het ooit geweest was. Het leuke is dat Ask Iwata dit geweldige verhaal vanuit twee perspectieven vertelt: vanuit Iwata, maar ook vanuit Shigesato Itoi – een van zijn grootste voorbeelden. Itoi, bedenker van Earthbound, herinnert zich dat hij hen niet alleen uit de brand hielp – maar zelfs systemen implementeerde waardoor ontwikkelaars zelf alles recht kon zetten.

Het is ook niet alleen Iwata zelf die het woord neemt. Eerder noemde ik een van Iwata’s beste vrienden, Shigesato Itoi al, maar ook Shigeru Miyamoto komt er uitgebreid in voor. Het is heel intiem om te lezen hoe hecht de relatie tussen die twee was. Zo vertelt Miyamoto dat hij en Iwata elke week samen lunchten, en elkaar gebruikten om oplossingen voor problemen te vinden. Ook hier komt de ingetogenheid naar voren. “Hij zei altijd dat hij mijn ‘Number One follower’ was”, zegt Miyamoto in hoofdstuk 6 Remembering Iwata.

Conclusie

Hoe verder je in het boek komt, hoe meer je begrijpt dat Hirsoshi Yamauchi deze man op 41-jarige leeftijd president van Nintendo maakte. Ben je fan van Iwata of Nintendo in het algemeen, dan raad ik je zeker aan om Ask Iwata te lezen. Je bent er in één middag doorheen (pak ‘m beet 150 pagina’s) en krijgt een unieke inkijk in het leven Iwata, Nintendo en programmeren in het algemeen. Zelf vond ik dat het boek op een gegeven moment iets te veel over managen en leidinggeven ging, maar dat ben je alweer vergeten als je Iwata gepassioneerd over de Wii Remote hoort praten. Mijn respect voor hem is na het lezen alleen maar toegenomen.